Tematyka odbioru robót budowlanych, częściowego czy też końcowego, a także skutków dla rozliczenia kontraktu oraz możliwości skorzystania z rękojmi była już wielokrotnie podejmowana w orzecznictwie sądowym. W ramach przypomnienia, obecnie dominuje pogląd, zgodnie z którym, w sytuacji gdy wykonawca zgłosił zakończenie robót budowlanych i brak jest istotnych wad inwestycji, inwestor jest zobowiązany do ich odbioru. Odmowa odbioru robót jest uzasadniona jedynie w przypadku, gdy stwierdzone wady będą na tyle istotne, że przedmiot inwestycji nie będzie nadawał się do użytkowania.

W umowie o roboty budowlane strony uzgadniają pomiędzy sobą między innymi warunki wynagrodzenia za wykonane prace. Forma płatności za roboty budowlane może przybrać postać kosztorysową lub ryczałtową. Z reguły strony uzgadniają, że wynagrodzenie wykonawcy zostanie wypłacone w oparciu o ryczałt. Co oznacza taka forma?

W obliczu narastającego problemu niewypłacania wynagrodzenia podwykonawcom, mimo terminowej realizacji wskazanych inwestycji drogowych, pojawia się konieczność wprowadzenia prawnych instrumentów ochrony podwykonawców, którzy narażeni są na zbyt duże ryzyko. Podwykonawcy, wykonujący pracę na zlecenie głównego wykonawcy często posiadają status małego lub średniego przedsiębiorcy, chociażby z tego powodu ich budżet finansowy w przeciwieństwie do dużych korporacji budowlanych jest znacznie ograniczony.

Kodeks cywilny nakłada na inwestora solidarną odpowiedzialność wraz z wykonawcą za zapłatę podwykonawcy należnego mu wynagrodzenia. Odpowiedzialność ta jest uzależniona od uprzedniego wyrażenia przez inwestora zgody na wykonywanie takich robót w określonym przez wykonawcę zakresie. Często jednak powstaje pytanie, czy inwestor odpowiada również za wypłatę kar umownych oraz odsetek za opóźnioną wypłatę przez wykonawcę wynagrodzenia, a także czy dotyczy go termin zapłaty wynagrodzenia ustalony w umowie pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą.

Przed zakupem nieruchomości wskazane jest zachowanie wyjątkowej ostrożności. Należy dokładnie sprawdzić stan prawny oraz faktyczny nieruchomości. Szczególnej uwagi wymaga nabycie nieruchomości inwestycyjnej, na przykład w celu rozpoczęcia albo powiększenia już istniejącego biznesu. Z tej perspektywy bardzo dokładnie trzeba przyjrzeć się uwarunkowaniom administracyjnoprawnym nieruchomości oraz jej otoczenia. Proces budowlany, którego przedmiotem ma być nabyta nieruchomość, rządzi się bowiem niezwykle rozbudowaną i niekiedy skomplikowaną regulacją prawną. Przed nabyciem nieruchomości na cele inwestycyjne warto poświęcić czas i środki finansowe na badanie prawne, aby inwestycja była opłacalna.

Umowa o roboty budowlane zawierana jest pomiędzy inwestorem a wykonawcą (generalnym wykonawcą). Uczestnikami procesu inwestycyjnego są jednak bardzo często podwykonawcy, z którymi inwestora nie łączy bezpośredni stosunek umowny. To generalny wykonawca podpisuje umowy podwykonawcze i on w pierwszej kolejności odpowiedzialny jest za rozliczenie się z podwykonawcami. Nierozliczenie się przez generalnego wykonawcę z podwykonawcami robót budowalnych może mieć natomiast brzemienne skutki dla inwestora, który odpowiedzialny jest solidarnie z wykonawcą za zapłatę wynagrodzenia na rzecz podwykonawców. Inwestor, który zapłacił wynagrodzenie generalnemu wykonawcy a następnie podwykonawcom jest z oczywistych względów poszkodowany. Z chwilą zapłaty wynagrodzenia podwykonawcom inwestor może jednak zgłosić się z roszczeniem regresowym w stosunku do generalnego wykonawcy.

Postanowienia umowy o roboty budowlane regulujące wynagrodzenie z oczywistych względów należą do najistotniejszych postanowień całej umowy. Ogólnie w robotach budowlanych przyjmuje się dwa modele wynagrodzenia – kosztorysowe albo ryczałtowe. Wynagrodzenie ryczałtowe jest szczególnie pożądane i atrakcyjne z perspektywy inwestora, który w ten sposób może z góry przewidzieć koszty inwestycji. Nie zawsze jednak ryczałt chroni inwestora przed nieplanowanymi wydatkami. Przy zastrzeganiu takiego rodzaju wynagrodzenia należy zachować określone zasady, które zminimalizują ryzyko wystąpienia przez wykonawcę z dodatkowymi roszczeniami, wykraczającymi ponad ustalony ryczałt.

Przepisy kodeksu cywilnego o robotach budowlanych nie regulują kwestii odstąpienia od umowy. Odpowiednie zastosowanie do odstąpienia od umowy o roboty budowlane znajdują zatem przepisy o umowie o dzieło i przepisy ogólne kodeksu cywilnego. Ich analiza pozwala stwierdzić, że ustawodawca dopuścił możliwość odstąpienia od umowy w części co do tych zobowiązań, które mają charakter podzielny. Należy zatem rozważyć, czy przedmiot umowy o roboty budowlane ma charakter podzielny, a tym samym, czy możliwe jest odstąpienie od niej w części.

Rok 2017, podobnie jak poprzednie lata, obfitował w nowości legislacyjne. Zmiany dotyczyły wielu dziedzin prawa. Tradycyjnie nie ominęły również szeroko pojętego prawa nieruchomości. Poniższy artykuł stanowi podsumowanie najważniejszych zmian prawnych, które dotyczą tej branży.

Po nowelizacji, która weszła w życie z dniem 1 czerwca 2017 roku, w odpowiedzi na wątpliwości interpretacyjne i niejednolitą praktykę orzeczniczą sądów, sytuacja inwestorów, wykonawców i podwykonawców uległa zmianie. Tym samym, zweryfikowane powinny zostać dotychczasowe wzory umów. Tylko odpowiednie zapisy w umowach gwarantują bowiem zabezpieczenie interesów wszystkich stron.