Przesłankami ustalenia opłaty planistycznej (zwanej również rentą planistyczną) jest wzrost wartości nieruchomości w związku z wejściem w życie nowego lub zmienionego planu miejscowego oraz zbycie nieruchomości przed upływem 5 lat od dnia obowiązywania nowego lub zmienionego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. O jaki wzrost wartości chodzi? Co należy rozmieć przez zbycie? Kiedy mija termin do wydania decyzji ustalającej wysokość opłaty planistycznej? Ustawodawca uzależnia możliwość naliczenia opłaty planistycznej od trzech przesłanek, które muszą wystąpić kumulatywnie.

Właściciel nieruchomości, czy to gruntowej czy lokalowej może swobodnie nią rozporządzać bez ograniczeń, nawet jeśli jest ona przedmiotem najmu lub dzierżawy. Tym samym, w trakcie trwania umowy najmu lub dzierżawy może dojść do sprzedaży takiej nieruchomości. Jak wówczas kształtują się roszczenia najemcy (dzierżawcy) z tytułu poczynionych na taką nieruchomość nakładów? Czy przysługują mu nadal roszczenia o ich zwrot? Do kogo można kierować takie roszczenia – do zbywcy czy nabywcy nieruchomości?

Jak pokazuje praktyka, zaktualizowane opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości przewyższają wysokość dotychczasowych opłat kilka lub kilkanaście (a czasem nawet kilkaset) razy. Ustawodawca, chcąc zminimalizować ujemne konsekwencje dla użytkowników z tytułu tak dużego wzrostu opłat rocznych, przewidział ich stopniowe podwyższanie. Jakie są zatem zasady wnoszenia zaktualizowanej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego?